Co to jest tokenizacja i na czym polega?

Tokenizacja jest to proces cyfryzacji biznesu, projektów lub tradycyjnych aktywów polegający na tworzeniu tokenów, za pomocą Smart Kontraktów, w oparciu o zdecentralizowaną technologię blockchain. Polega na przekształcaniu praw do aktywów lub elementów wartości na tokeny cyfrowe czyli pozwala nadać i przenieść wartość materialną bądź niematerialną danego aktywa do sieci w postaci tokenów oraz daje możliwość handlowego (i nie tylko) obrotu nimi w świecie cyfrowym. Tokenizacja jednocześnie zapewnia wysokie bezpieczeństwo i transparentność transakcji dzięki rozproszonemu oraz opartemu o kryptografię środowisku blockchain.

Tokenizacja jest jednym z dwóch najczęstszych zastosowań technologii blockchain – drugim są oczywiście kryptowaluty . Emisja tokenów ściśle przypisanych do danego projektu, aktywa lub osoby staje się coraz bardziej popularna i znajduje zastosowanie w wielu segmentach rynku oraz gospodarki. Począwszy od tokenizacji personalnej i brandowej, poprzez tokenizację crowdfundingową i NFT, na tokenizacji akcji i instrumentów finansowych kończąc. Rok 2024 został mianowany rokiem Real-World Assets zwanego również RWA czyli tokenizacji rzeczywistych aktywów.

Jakie jest zastosowanie tokenizacji?

Tokenizacja ma wiele zastosowań w różnych dziedzinach. Poniżej przedstawiamy kilka z nich.

• Zbiórka kapitału, crowdfunding – bardzo popularnym zastosowaniem tokenizacji jest pozyskiwanie kapitału na cele inwestycyjne poprzez emisję i sprzedaż tokenów. Forma ta jest bardzo zbliżona do standardowego crowdfundingu z tą różnicą, że inwestor czyli w tym przypadku tokenariusz otrzymuje tokeny na swój elektroniczny portfel.
• Reprezentacja wartości – dzięki tokenizacji możemy nadać wartość danemu aktywu lub przenieść tę wartość ze świata realnego do świata cyfrowego. Wartość może być materialna lub niematerialna.
• Cyfrowe płatności – tokeny mogą pełnić rolę szybkiego i bezpośredniego środka rozliczeniowego, płatniczego działającego bez ograniczeń geograficznych 24/7.
• Zdecentralizowane finanse czyli DeFi – dzięki DeFi (Decentralized Finance) opartej na peer-to-peer każdy użytkownik ma pełną kontrolę nad swoimi środkami ponieważ ten rodzaj usług eliminuje pośrednika. W przypadku tradycyjnych instytucji finansowych takim pośrednikiem są np. banki sprawujące nadzór nad powierzonymi środkami finansowymi.
• Nadawanie prawa własności lub głosu – tokenizacja daje możliwość przypisania własności do danego aktywa w formie tokenów wymiennych jak i niewymiennych czyli NFT. Podobnie jest z prawem głosu – posiadacz danej liczby tokenów dysponuje odpowiednią wagą głosu i może mieć realną decyzyjność w określonych sprawach.
• Podzielność aktywów – tokenizacja pozwala nadać prawo własności lub udziału do danego aktywa całościowo bądź ułamkowo dzięki podzieleniu go na odpowiednią ilość tokenów. Token może reprezentować małą, wybiórczą część aktywa lub jego całość. Istnieje również możliwość podziału tokenów na wiele miejsc po przecinku. W tym przypadku możemy stać się posiadaczem np. 0,0005 tokena.
• Przechowywanie informacji – dzięki tokenizacji w dostępny i bezpieczny sposób można przechowywać wszelkiego rodzaju informacje, akcje i udziały, licencje, prawa autorskie, certyfikaty własności. Informacje te zabezpieczone są kryptograficznie co stanowi gwarancję bezpieczeństwa.
• Forma cyfrowa umów – bardzo istotnym zastosowaniem tokenizacji jest możliwość programowania umów tzw. inteligentnych umów czyli Smart Kontraktów (ang. Smart Contract), które są niepodważalne, niezaprzeczalne, autentyczne i transparentne. Mają formę kodu programistycznego zawierającego wszelkie uwarunkowania i ustalenia stron umowy.
• Działania marketingowe czyli marketing tokenowy – tokenizacja znajduje również szerokie zastosowanie w marketingu i promocji, programach partnerskich i lojalnościowych, systemach motywacyjnych. Bardzo popularna stała się tokenizacja klubów i drużyn sportowych, osób (tokenizacja personalna) oraz firm i marek (tokenizacja brandowa). Marketing tokenowy jest wyjątkowo wydajną formą promocji ze względu na szeroki zakres możliwości, brak wielu ograniczeń oraz niski koszt implementacji.

Tokenizacja bardzo dynamicznie się rozwija oraz adaptuje w różnych gałęziach gospodarki i biznesu. Rozwój technologii blockchain oraz środowisk programistycznych do tworzenia tokenów i programowania smart kontraktów stale ewoluuje i ma coraz szersze możliwości zatem możemy spodziewać się dalszego, wykładniczego wzrostu zastosowań tokenizacji.

Co można tokenizować?

Tokenizacja daje bardzo szerokie możliwości, stokenizować można niemal wszystko. Ciężej jest odpowiedzieć na pytanie czego nie da się stokenizować niż co można poddać procesowi tokenizacji. Wśród najpopularniejszych aktywów, które mogą zostać przeniesione do świata cyfrowego w postaci tokenów możemy wyróżnić:

• Nieruchomości – w tym sektorze tokenizacja ma ogromne zastosowanie. Daje możliwość podziału nieruchomości oraz jej wartości na mniejsze części, dzięki czemu zapewnia dostęp do szerszej grupy inwestorów. Tokenizacja nieruchomości pozwala zbierać kapitał na zakup, budowę lub remont obiektów, pozwala dzielić współwłasność oraz czerpać pożytki z najmu.
• Sztukę – tokenizacja sztuki pozwala na przekształcenie praw własności do dzieł sztuki w tokeny oparte na blockchanie. Bardzo popularne stało się w ostatnim czasie emitowanie tokenów NFT reprezentujących np. obrazy. Tokenizacja dzieł sztuki umożliwia inwestorom nabywanie udziałów (w formie tokenów) w cennych dziełach sztuki, co sprawia, że inwestowanie w te aktywa staje się bardziej dostępne i demokratyczne. Dzięki tokenizacji, dzieła sztuki mogą być podzielone na mniejsze, bardziej przystępne finansowo części, otwierając rynek dla szerszego grona drobnych inwestorów oraz miłośników sztuki.
• Dobra materialne – Tokenizacja dóbr materialnych, takich jak samochody, maszyny lub wszelkiego rodzaju przedmioty, pozwala na cyfrowe reprezentowanie ich wartości i ułatwia oraz przyspiesza transakcje. Szczególnie popularna jest tokenizacja dóbr luksusowych np. drogich zegarków, biżuterii, aut oraz jachtów.
• Akcje i udziały – Tokenizacja akcji oraz udziałów daje szerokie możliwości łatwiejszych i szybszych transakcji na rynkach finansowych, zapewniając przy okazji bezpieczeństwo oraz większą przejrzystość. Szacuje się, że kwestią niedługiego czasu jest standaryzacja akcji i udziałów w formie tokenów opartych na blockchainie. Płynie za tym szereg niepodważalnych zalet, m.in. możliwość łatwego, szybkiego i taniego zbywania oraz nabywania instrumentów finansowych z pominięciem trzeciej strony np. notariusza. Dostępność? Oczywiście 24/7 bez wychodzenia z domu.
• Surowce – Tokenizowanie surowców, takich jak srebro, złoto, ropa czy nawet uran, umożliwia łatwiejszy dostęp do inwestowania w te zasoby. Dzięki tokenizacji istnieje możliwość nabycia surowca bez konieczności jego fizycznego przechowywania. Token reprezentuje jednostkę miary np. złota, które przechowywane jest w bezpiecznym miejscu. Dosyć popularna staje się ostatnio równeiż tokenizacja kopalni.
• Projekty – Tokenizacja projektów pozwala na zebranie kapitału na realizację działań poprzez emisję tokenów oraz ich sprzedaż. Dzięki finansowaniu społecznościowemu w łatwiejszy i szybszy sposób projekty nabierają realnych kształtów.
• Pomysły – Tokenizacja pomysłów otwiera możliwości finansowania innowacyjnych koncepcji przez szeroko zakrojoną społeczność. Podobnie jak w przypadku tokenizacji projektów zbiórka kapitału odbywa się w formie crowdfundingu poprzez sprzedaż i dystrybucję tokenów wśród tokenariuszy.
• Pożyczki – Tokenizacja pożyczek jest często stosowana przy projektach nieruchomościowych np. deweloperskich. Emitowane tokeny reprezentują wartość udzielanej pożyczki, są jej znakiem legitymacyjnym. Po upływie ustalonego czasu inwestycji tokeny są odkupowane przez emitenta oraz wypłacany jest ustalony procent od udzielonej pożyczki.
• Licencje – Cyfrowe reprezentowanie licencji w formie tokenów pozwala na łatwiejsze zarządzanie i handel prawami do wykorzystania określonych technologii czy produktów np. oprogramowania, muzyki itp.
• Energię – Tokenizacja energii jest popularna na całym świecie. Daje możliwość handlu jednostkami energii co jednoznacznie prowadzi do rozwoju transformacji energetycznej. Najczęściej tokenizowane są farmy fotowoltaiczne oraz wiatrowe.
• Produkty alkoholowe – tokenizacja whisky, win oraz innych trunków alkoholowych zagościła kilka lat temu na świecie. Dzięki niej istnieje możliwość inwestycji w te produktu już na etapie ich produkcji.
• Wirtualne przedmioty – Coraz częściej spotykana jest tokenizacja w grach i aplikacjach. Tokeny reprezentują cyfrowe przedmioty w obrębie swoich ekosystemów oraz dają możliwość handlu nimi.
• Drużyny i zespoły – Tokenizacja pozwala na inwestowanie w sportowe oraz muzyczne zespoły, dzieląc ich wartość na mniejsze jednostki. Tokenizacja w prosty i szybki sposób pozwala wesprzeć talenty i stać się ich tokenariuszem.
• Pojedyncze osoby – Tokenizacja personalna umożliwia emisję własnych tokenów. Tokeny personalne mogą dotyczyć zarówno celebrytów, polityków, sportowców jak i każdej innej osoby. Zastosowanie jest wyjątkowo szerokie – zakupione tokeny mogą być wsparciem w rozwoju, uprawniać do czerpania zysku wygenerowanego przez danego człowieka, pełnić rolę vouchera itp.

Jakie są zalety tokenizacji?

Głównymi zaletami tokenizacji jest brak ograniczeń geograficznych (możemy stokenizować projekt i zaoferować go niemal całemu światu) oraz niskie bariery wejścia w inwestycję. Do dość istotnych wartości zaliczają się także:

• Zwiększona płynność – tokenizacja umożliwia łatwą i szybką możliwość sprzedaży/zakupu tokenów bez wychodzenia z domu, 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, przez cały rok.
• Demokratyzacja dostępu – umożliwia każdemu dostęp do inwestycji w różne klasy aktywów, które wcześniej były dostępne tylko dla dużych inwestorów, np. nieruchomości, dzieła sztuki, kamienie szlachetne.
• Przejrzystość i bezpieczeństwo – dzięki zastosowaniu technologii blockchain, tokenizacja zapewnia większą transparentność i bezpieczeństwo transakcji.
• Frakcjonowanie aktywów – umożliwia podział dużych, kosztownych aktywów na mniejsze jednostki, co pozwala na ich bardziej przystępną cenę dla szerszego grona inwestorów.
• Automatyzacja procesów – zastosowanie i wykorzystanie Smart Kontraktów pozwala na automatyzację wielu procesów związanych z zarządzaniem aktywami, co zmniejsza potrzebę pośredników.
• Chwytliwość marketingowa – tokenizacja jest na tyle innowacyjnym rozwiązaniem, że stokenizowane projekty są często nagłaśniane i szeroko omawiane przez różnego rodzaju media.

Jak wygląda proces tokenizacji?

Proces tokenizacji jest dość złożony i wymaga przygotowania kilku kluczowych elementów. Po pierwsze należy opracować toknenomię projektu czyli ekonomię tokenów. Jest to model biznesowy realizowanej tokenizacji oraz parametry i sposób wykorzystania tokenów. W tym aspekcie należy ustalić na jakim blockchainie będzie realizowana tokenizacja, jaką tokeny mają mieć nazwę oraz należy określić ich skrót (zazwyczaj 3-4 znaki), ich ilość i liczbę miejsc po przecinku (czy tokeny mają być podzielne). Dodatkowo należy opracować szereg elementów zapisanych w Smart Kontrakcie np. funkcję burn (palenie tokenów), mint (drukowanie tokenów) itd. W przypadku sprzedaży tokenów pod kątem pozyskania kapitału bardzo istotny jest również plan inwestycyjny czyli co inwestor otrzyma w zamian za zakup tokenów i jakie mu to przyniesie wartości. Kolejnym elementem, o który należy zadbać to Roadmap czyli plan działania na najbliższe miesiące i lata oraz Whitepaper tj. dokument szczegółowo opisujący projekt.

Aby dystrybuować tokeny należy przygotować także Platformę tokenizacyjną. Jest to narzędzie online w postaci rozbudowanego serwisu internetowego służącego do sprzedaży i dystrybucji tokenów. Na takiej Platformie znajduje się opis projektu (lub projektów) oraz tokeny wystawione są na sprzedaż. W prosty i szybki sposób narzędzie to umożliwia inwestorowi założenie konta oraz zakup tokenów w dowolnej ilości. Platforma zapewnia:

• obsługę wielu wersji językowych
• obsługę wielu projektów równocześnie
• posiada panel zarządzania treścią CMS, dzięki któremu jest możliwość edycji treści, zdjęć itp.
• możliwość weryfikacji inwestorów pod kątem KYC (Know Your Customer) zgodnie z wymogiem ustawy AML
• obsługę bramek płatności walutą fiducjarną oraz kryptowalutami
• integrację z Blockchainem, na którym wyemitowane zostały tokeny (najczęściej Ethereum lub BNB Chain)
• integrację z giełdami kryptowalutowymi
• możliwość ustalenia harmonogramu zbiórek oraz poziomów zebranego kapitału Softcap i Hardcap
• odliczanie czasu trwania zbiórek/sprzedaży tokenów

Przygotowanie Platformy tokenowej ICO/STO składa się z kilku etapów tj. zaprojektowania układu UX, projektowania graficznego oraz programowania frontend’u i backend’u a także integracji z blockchainem i Smart Kontraktami.

Nieodzownym krokiem procesu tokenizacji są również aspekty prawne. Należy zadbać o niezbędną dokumentację prawną umożliwiającą zbieranie kapitału poprzez emisję i sprzedaż tokenów.

Po uruchomieniu tokenizacji dalsze kroki związane są już z bieżącą obsługą organizacyjną, techniczną i marketingową.

Zastanawiasz się jak zrobić czyli przeprowadzić tokenizację swojego projektu? Skontaktuj się z nami!

Ile kosztuje tokenizacja?

Koszt procesu tokenizacji może być zróżnicowany i zależy od wielu czynników, takich jak złożoność projektu, wybrane środowisko blockchain, tokenomia. Na końcową estymację składają się: koszty graficzne, koszty programowania (tokenów, Smart Kontraktów oraz Platformy tokenizacyjnej), koszty prawne, koszty marketingu i obsługi dystrybucji tokenów. W zależności od tych czynników, koszty mogą sięgać od kilku tysięcy do nawet kilkuset tysięcy PLN.

Czy w Polsce można przeprowadzić tokenizację?

Oczywiście. W Polsce tokenizacja jest przeprowadzana coraz częściej. Ważne jest aby proces ten odbywał się zgodnie z polskimi regulacjami. Najczęściej tokenizacje przeprowadzane są przez nasze rodzime spółki handlowe tj. sp. z o.o. (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością) oraz P.S.A. (prosta spółka akcyjna).

Zaciekawił Cię temat tokenizacji i chciałbyś stokenizować swój projekt? Idealnie trafiłeś! Zapraszamy do kontaktu.